Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc, hệ thống hỗ trợ xuống dốc là gì?

Các địa hình khó khăn như sườn dốc, đèo cao thường gây khó khăn cho tài xế trong việc kiểm soát lực phanh, điều chỉnh tốc độ xe cho phù hợp. Nếu tài xế thiếu kỹ năng lái xe và xử lý tình huống kém, các tình huống lái, rủi ro tai nạn hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, hiện nay, xe ô tô đã được trang bị các tính năng hỗ trợ nhằm đảm bảo an toàn khi đổ đèo dốc.

Vậy đó hệ thống hổ trợ khởi hành ngang dọc là gì? Nguyên lý hoạt động? Bài viết dưới đây của VIETMAP sẽ giải đáp các thắc mắc trên.

I. Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc là gì?

Hệ thống khởi hành ngang dốc HSA (Hill-Start Assist) hay HAC (Hill-start Assist Control) là một hệ thống an toàn được trang bị rất phổ biến trên các dòng xe ô tô hiện nay. Công nghệ này giúp tài xế điều khiển xe ô tô trên các cung đường đèo, nhiều dốc một cách an toàn, thoải mái nhất. Theo đó, khi xe dừng giữa dốc, HSA sẽ được kích hoạt và nhờ đó mà xe ô tô sẽ được kích hoạt mà không cần giữ chân phanh, chân ga, đảm bảo xe không bị tụt dốc. Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc là một tính năng an toàn, hỗ trợ tài xế hiệu quả trong quá trình di chuyển, do đó, nó rất cần thiết trên mỗi chiếc xe ô tô.

II. Tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc 

Hệ thống khởi hành ngang dốc sẽ được kích hoạt khi xe đang dừng ở giữa dốc và bắt đầu khởi động lại để tiếp tục di chuyển. Theo đó, khi bắt đầu quá trình khởi động, người lái thay đổi từ chân phanh sang chân ga, lúc này, hệ thống khởi hành ngang dốc sẽ được kích hoạt để hỗ trợ duy trì lực phanh giúp xe không bị tụt dốc và giúp người lái có thời gian để thực hiện khởi hành lại mà vẫn đảm bảo an toàn.  Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc hoạt động nhờ các cảm biến và thông qua bộ điều khiển ECU để kiểm soát hoạt động của bộ ly hợp, điều khiển hệ thống phanh và phân bổ mô-men xoắn từ động cơ đến các bánh xe, cụ thể như sau:

1. Cảm biến phát hiện độ nghiêng 

Nếu xe dừng lại ở những đoạn đường có độ dốc từ 5 độ trở lên mà động cơ vẫn hoạt động, lúc này, cảm biến phát hiện độ nghiêng của xe sẽ bắt đầu hoạt động và gửi tín hiệu đến ECU. Nhờ đó, bộ điều khiển trung tâm ECU sẽ nhận được tín hiệu và phân tích, tính toán khả năng bị tuột dốc của xe.

2. Bộ điều khiển trung tâm ECU 

Sau khi nhận được tín hiệu từ cảm biến phát hiện độ nghiêng, bộ điều khiển trung tâm ECU sẽ đưa ra các quyết định phanh xe, điều chỉnh áp suất nén của giảm chấn. Đồng thời, phụ thuộc vào độ dốc của con đường mà ECU sẽ tùy chỉnh để đưa ra lực phanh và mô men xoắn phù hợp để xe tiếp tục di chuyển.

3. Cảm biến chuyển động bánh xe

Bên cạnh cảm biến phát hiện độ nghiêng, hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HSA còn sử dụng thêm cảm biến chuyển động của bánh xe. Theo đó, cảm biến này sẽ được lắp đặt trên mỗi bánh xe và sử dụng nguyên lý từ tính của nam châm quay để phát hiện chuyển động của nó.

Theo đó, khi bánh xe chuyển động mà động cơ chưa hoạt động thì sẽ xuất hiện từ trường từ các nam châm quay, cảm biến sẽ phát hiện và gửi tín hiệu về ECU để xử lý.

4. Cảm biến áp suất giảm chấn

Ngoài ra, với cảm biến giảm chấn áp suất đặt trong hệ thống treo, trung tâm điều khiển ECU sẽ có thể tính toán được lực phanh và kiểm soát ly hợp của hệ thống sao cho phù hợp với trọng lượng của xe (bao gồm cả hành khách và hàng hóa) thông qua độ nén của giảm chấn trên xe.

5. ECU điều khiển hệ thống phanh

Đối với xe số tự động, khi xe đang lên dốc, ECU sẽ giúp điều khiển hệ thống phanh trong một thời gian ngắn để người lái có thể rời bàn đạp phanh, chuyển sang bàn đạp ga và đưa xe di chuyển về phía trước mà không bị tụt xuống. 

III. Hệ thống hỗ trợ xuống dốc là gì?

Hệ thống hỗ trợ xuống dốc HDC (Hill Descent Control) hay DAC (Down Hill Assist Control) là hệ thống an toàn trên ô tô giúp kiểm soát tốc độ khi xe chạy xuống đèo, dốc. Công nghệ này giúp hạn chế tình trạng rà phanh liên tục gây nóng má phanh, sôi dầu phanh từ đó khiến xe bị bó cứng phanh hay thậm chí là mất phanh. 

Hệ thống hỗ trợ xuống dốc HDC thường hoạt động kết hợp với nhiều hệ thống an toàn khác trên xe như hệ thống chống bó cứng phanh ABS, hệ thống kiểm soát lực kéo TCS,… Điều này giúp hệ thống có thể điều chỉnh phanh và mô-men động cơ phù hợp để đảm bảo tốc độ ở từng bánh xe, đảm bảo an toàn cho người lái.

Chi tiết nguyên lý hoạt động của hệ thống hỗ trợ xuống dốc, đổ đèo

Thông thường, công tắc hệ thống hỗ trợ xuống dốc sẽ được bố trí trên taplo, vô lăng hay bệ cần số. Theo đó, khi người lái kích hoạt hệ thống hỗ trợ xuống dốc HDC, các cảm biến sẽ ghi nhận góc nghiêng của xe và truyền tín hiệu về bộ xử lý. Từ đó, hệ thống xử lý trung tâm sẽ xử lý dữ liệu, tính toán và thực hiện kiểm soát hệ thống phanh, hệ thống phân bổ mô-men xoắn để điều chỉnh tốc độ xe cho phù hợp với độ nghiêng của mặt đường. 

IV. Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc, xuống dốc có lắp thêm được không?

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc và hỗ trợ xuống dốc là các hệ thống được nhà sản xuất trang bị sẵn trên xe. Chúng không hoạt động một cách độc lập mà sử dụng chung cơ cấu với nhiều hệ thống an toàn khác trên xe. Do đó, cấu tạo và cách lắp đặt của các hệ thống này vô cùng phức tạp, hầu như không thể lắp thêm ở các cơ sở bên ngoài.  

Để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người trên xe, bạn nên lựa chọn những dòng xe ô tô được trang bị đầy đủ các tính năng an toàn, đặc biệt là hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HSA và hệ thống hỗ trợ xuống dốc HDC. Hy vọng qua bài viết trên đây của VIETMAP, bạn đọc sẽ hiểu hơn về các tính năng này để sử dụng chúng một cách hiệu quả, an toàn nhất