Khi tham gia giao thông, bên cạnh việc trang bị các kiến thức về chức năng thì kỹ thuật lái xe an toàn cũng không kém phần quan trọng. Bởi hiện nay tình trạng xảy ra tai nạn giao thông ngày càng gia tăng, trong đó có một số trường hợp là do ô tô bị lật. Vậy nguyên nhân nào khiến ô tô bị lật khi đang lưu thông trên đường? Hãy cùng VIETMAP tìm hiểu chi tiết về các nguyên nhân cũng như cách phòng tránh việc ô tô bị lật trong bài viết sau.

o to bi lat

I. Các trường hợp ô tô bị lật về mặt động học

1. Ô tô lật ngang

Thông thường, những tình huống xe vào cua, bẻ gang đột ngột hay rẽ gấp,... có thể khiến ô tô lật ngang. Khi vào vòng cua, xe chịu ảnh hưởng của 3 lực bao gồm: lực quán tính (hay còn gọi là lực ly tâm), trọng lực và lực từ mặt đường tác động lên lốp xe.

Lực quán tính phụ thuộc vào vận tốc của xe nên có xu hướng hướng ra ngoài tâm quay. Trong khi trọng lực từ mặt đường tác động lên lốp xe hướng vào tâm quay. Hầu hết, ô tô sẽ có xu hướng lật ra ngoài cung quay vòng trong trường hợp lực hướng ra ngoài (lực quán tính) lớn hơn lực hướng vào trong (trọng lực).

Khi lực từ mặt đường tác động lên lốp xe và lực quán tính lớn hơn trọng lực, xe ô tô sẽ bị lật. Do vậy, những xe có trọng tâm cao sẽ dễ bị lật hơn xe có trọng tâm thấp như: SUV, xe tải, xe bán tải,...

eBên cạnh đó, khi xe chạy trên đường có độ nghiêng quá lớn, lúc này trọng lực đang tác động theo phương thẳng sẽ bị lệch góc và góc lệch càng lớn thì xe càng dễ bị lật. Đây là lý do tại sao xe dễ bị lật ngang khi chạy trên đường nghiêng lớn.

2. Ô tô bị lật dọc

Nguyên nhân chủ yếu khiến xe bị lật dọc là do chạy với vận tốc cao và đâm thẳng vào vật cản. Lúc này, chướng ngại vật sẽ đóng vai trò là tâm quay và xe sẽ quay quanh chướng ngại vật theo lực quán tính. Xe chạy càng nhanh thì càng dễ bị lật do lực quán tính tỉ lệ thuận với vận tốc chạy của xe. Bên cạnh đó, một nghiên cứu cho rằng đường có độ dốc trên 38% sẽ khiến xe ô tô dễ bị lật hơn.

II. Những nguyên nhân khiến xe ô tô bị lật

1. Lái xe với vận tốc cao

Nguyên nhân khiến xe ô tô bị lật phổ biến nhất là điều khiển phương tiện với vận tốc cao. Khi xa chạm với xe đang di chuyển với tốc độ cao thì khả năng bị lật hoặc cán vào xe khác rất lớn.

2. Lái xe khi sử dụng chất kích thích hoặc đồ uống có cồn

Đây là một nguyên nhân gây ra các vụ va chạm, tai nạn xe phổ biến. Khi sử dụng chất kích thích cũng như đồ uống có cồn, người lái sẽ không được tỉnh táo và không làm chủ được hành vi của mình, ví dụ chạy xe vượt quá vận tốc quy định, lạng lách,... dẫn đến tai nạn và có thể khiến xe ô tô bị lật.

3. Các nhược điểm về thiết kế của xe

Ngày nay, nhiều loại xe ô tô được trang bị hệ thống kiểm soát ổn định điện tử để hỗ trợ nhằm làm giảm rủi ro khi va chạm lật xe. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp những tính năng này hoạt động không hiệu quả, xe vẫn có thể bị lật khi va chạm mạnh.

4. Vấn đề về lốp xe

Xe bị nổ lốp, xẹp lốp bất ngờ khi đang di chuyển sẽ khiến người lái khó điều khiển ô tô hơn rất nhiều. Ngoài ra, một trong những nguyên nhân khiến ô tô bị lật là do trượt bánh xe, đặc biệt đối với các dòng xe tải lớn hoặc xe SUV.

III. Kinh nghiệm cách phòng tránh xe ô tô bị lật khi đang lưu thông

1. Chọn xe ô tô phù hợp

Những dòng xe như SUV, xe tải hay xe bán tải thường có trọng tâm cao, phần nặng nhất của xe ở xa mặt đất. Do đó, khi chạy các dòng xe này với tốc độ cao, đường dốc nghiêng hoặc trong điều kiện thời tiết xấu thì khả năng xe bị lắc lư và bị lật cao gấp ba lần so với dòng ô tô khác. Vì thế, bạn nên chọn xe có trọng tâm thấp, chiều ngang rộng và hệ thống điện tử ổn định. Hiện nay, hệ thống ổn định điện tử ESC là thiết bị công nghệ phát hiện tình trạng mất kiểm soát lái được nhiều người lựa chọn. Trong trường hợp xe bị mất lái, ESC sẽ đo hướng xe lao đến, áp dụng phanh không đối xứng cho mỗi bánh xe. Tuy nhiên, bạn không nên quá phụ thuộc vào ESC do hệ thống này không thay thế kỹ năng điều khiển xe.

2. Nắm bắt rõ các thông số quan trọng của xe

Bạn nên tìm hiểu về trọng lượng cho phép của xe được khuyến nghị từ nhà sản xuất. Bởi nếu chở hàng quá trọng lượng cho phép sẽ ảnh hưởng đến độ ổn định của xe, khiến xe mất kiểm soát và khó điều khiển. Ngoài ra, người lái cần nắm bắt rõ hệ thống phanh để có thể xử lý tốt nhất trong trường hợp xe bị mất lái, trượt bánh hoặc bị bó cứng phanh gây ra việc lật xe giúp tăng tối đa sự an toàn và giảm thiểu rủi ro.

3. Duy trì những thói quen lái xe an toàn

Dưới đây là một số điều cần lưu ý giúp bạn hạn chế tối đa tình trạng ô tô bị lật, giúp bạn an toàn hơn trong quá trình tham gia giao thông.

- Không sử dụng rượu bia khi lái xe: Hơn 50% tai nạn giao thông xảy ra là do người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia.

- Chú ý tốc độ: Khả năng xe bị trượt bánh và dẫn đến xe ô tô bị lật cao là do lái xe với vận tốc hơn 80km/giờ.

- Luôn thắt dây an toàn khi lên xe: Nhiều trường hợp tử vong khi bị lật xe là do không thắt dây an toàn.

- Đi đường dốc và chạy các khúc cua cẩn thận: Hãy chắc chắn bạn đủ kiến thức và kinh nghiệm khi lái xe lên đoạn đường dốc và khúc cua.

- Xe luôn được cập nhật các quy định an toàn: Đây là một biện pháp hiệu quả để phòng ngừa tai nạn lật xe. Người lái xe phải đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về hệ thống điện tử ổn định được khuyến nghị.

- Kiểm tra lốp xe: Bạn nên kiểm tra lốp ô tô định kỳ để đảm bảo chúng luôn ở trạng thái tốt nhất nhằm giảm thiểu khả năng bị lật xe khi di chuyển. Đây là một trong những cách hiệu quả để người lái xe có thể đảm bảo an toàn cho mình và mọi người.

- Duy trì tinh thần tập trung khi lái xe: Người lái cần tập trung lái xe để đảm bảo an toàn và xử lý nhanh trước các tình huống bất ngờ.

4. Kỹ năng phản ứng trước các tình huống bất ngờ

Dù bạn là người có kinh nghiệm lái xe tốt, lâu năm, hiểu biết về các động cơ cũng như hệ thống trên xe nhưng sẽ có những trường hợp bất ngờ có thể xảy ra. Do đó, bạn cần phản ứng nhanh chóng nhưng điềm tĩnh, không nên thực hiện các thao tác phanh quá gấp hoặc đổi hướng lái quá đột ngột. Bởi điều này có thể làm cho bánh xe bị trơn trượt dẫn đến xe ô tô bị lật.

Qua bài viết trên đây, VIETMAP mong rằng bạn đã nắm rõ những nguyên nhân và cách phòng tránh ô tô bị lật để có chuyến đi luôn đảm bảo an toàn. Ngoài ra, bạn nên lựa chọn những dòng xe phù hợp và có đầy đủ những tính năng, hệ thống hỗ trợ giảm tình trạng lật xe và những tai nạn không đáng có khác.